2025 წლის 21 აპრილს კათოლიკური სამყაროს სულიერი ლიდერი, რომის პაპი ფრანცისკე, 88 წლის ასაკში გარდაიცვალა. ფრანცისკე ისტორიაში შევა როგორც პირველი ლათინოამერიკელი პაპი და თანამედროვე ეპოქის ერთ-ერთი გამორჩეული რეფორმატორი, რომელიც ცნობილი იყო თავმდაბლობით, ეკლესიის ღია პოლიტიკით და სოციალური სამართლიანობისადმი ერთგულებით.
ახალი პაპის არჩევა — ტრადიციული პროცესი
პაპის გარდაცვალების შემდეგ იწყება “სედე ვაკანტეს” (ლათ. Sede Vacante) პერიოდი, რაც ნიშნავს რომ პაპის ტახტი ცარიელია. ამ დროს ეკლესიის ხელმძღვანელობას დროებით übernimmt კარდინალთა კოლეგია, რომელსაც ხელმძღვანელობს კამერლენგო (ამჟამად კარდინალი კევინ ფარელი).
გარდაცვალების დადასტურება და დაკრძალვის ცერემონიალი
პაპის გარდაცვალება ოფიციალურად დადასტურდა ვატიკანის მიერ. ფრანცისკეს სურვილისამებრ, იგი დაკრძალული იქნება წმინდა მარიამ დიდის ბაზილიკაში უბრალო ხის კუბოში. დაკრძალვამდე იმართება ცხრადღიანი გლოვა, ცნობილი როგორც ნოვენდიალე — ყოველი დღის განმავლობაში ტარდება სპეციალური მესები წმინდა პეტრეს ბაზილიკაში.
კონკლავი — ახალი პაპის არჩევის პროცესი
პაპის დაკრძალვიდან 15-დან 20 დღემდე პერიოდში, ვატიკანში, სიქსტის კაპელაში იკრიბება ყველა კარდინალი, რომელსაც არ აქვს 80 წელი შეუსრულებული — ამჟამად მათი რაოდენობა 135-ს შეადგენს.
კონკლავის განმავლობაში, კარდინალები იზოლირებულნი არიან გარე სამყაროსგან. ისინი ფარულ კენჭისყრაში მონაწილეობენ და პაპის ასარჩევად საჭიროა ხმათა ორი მესამედის პლუს ერთი.
ყოველი კენჭისყრის შემდეგ ბიულეტენები იწვის. შავი კვამლი ნიშნავს, რომ პაპი ჯერ არ არის არჩეული, ხოლო თეთრი კვამლი — რომ ახალი პაპი უკვე აირჩიეს. როდესაც არჩეული პაპი თანხმობას აცხადებს, იგი აირჩევს თავის პაპურ სახელს და შემდეგ გამოდის წმინდა პეტრეს ტაძრის აივნიდან საზეიმო სიტყვით. ამას წინ უძღვის ტრადიციული განცხადება: Habemus Papam — „გვყავს პაპი!“.
ვის მოელიან, როგორც ახალი პაპი?
მედიისა და ანალიტიკოსების შეფასებით, სავარაუდო კანდიდატებად განიხილებიან:
- პიეტრო პაროლინი (იტალია) – ვატიკანის სახელმწიფო მდივანი
- ლუის ანტონიო ტაგლე (ფილიპინები) – ევანგელიზაციის დიკასტერიის ხელმძღვანელი
- მატეო მარია ზუპი (იტალია) – ბოლონიის არქიეპისკოპოსი, ცნობილია დიალოგისადმი მზადყოფნით
- პეტერ ერდო (უნგრეთი) – ბუდაპეშტის არქიეპისკოპოსი, ევროპული ეკლესიის ძლიერი წარმომადგენელი
ისტორიულად, პაპის არჩევისას ხშირად უპირატესობა ენიჭება ისეთ კანდიდატებს, რომლებიც ფართო საზოგადოებისთვის ნაკლებად ცნობილნი არიან. ამიტომაც შედეგი ყოველთვის სიურპრიზი შეიძლება იყოს.
პაპის გარდაცვალება არა მხოლოდ სევდიანი მომენტია კათოლიკური ეკლესიისთვის, არამედ ახალი ისტორიის დასაწყისიც. უახლოეს დღეებში მსოფლიო მოწმე იქნება უძველესი ტრადიციებით გაჯერებული პროცესის — ახალი პაპის არჩევისა. მომდევნო სულიერი ლიდერის გზავნილი და ხედვა მნიშვნელოვან გავლენას იქონიებს არა მხოლოდ ეკლესიაზე, არამედ მთელ მსოფლიოზე.
